Chmura Mammatus

Zjawisko to jest często następstwem burzy lub odwrotnie, zwiastuje jej nadejście. Nietypowe obłoki, przypominające swoim kształtem bąble, często pojawiają się w dolnej części kowadła chmury burzowej. Można je też spotkać na chmurach średniego piętra, czyli stratocumulusach, altostratusach i altocumulusach.

W parny i gorący dzień, chmury Mammatus często ostrzegają przed gwałtownymi burzami. Najczęściej składają się z kryształów lodu, ale mogą być też efektem mieszaniny wody i lodu. Im wyżej znajdują się te chmury, tym mniejsza szansa na to, że znajdziemy w nich wodę w stanie ciekłym, ze względu na obniżająca się temperaturę. Do dziś nie określono szczegółowych warunków ich powstawania. Wiadomo jedynie, że ich występowanie uzależnione jest od  lokalnego stanu atmosfery. Problematyczny jest fakt, iż w różnych warunkach, chmury tworzą się zupełnie inaczej. Dlatego ciężko jest przyjąć jedną, pasującą do wszystkich przypadków teorię.

Tarcza Słoneczna

Jest to zjawisko optyczne, które zachodzi w atmosferze ziemskiej. Można je zaobserwować wokół tarczy słonecznej lub księżycowej. Jest to świetlisty, biały lub zawierający kolory tęczy, pierścień widoczny wokół słońca albo księżyca. To spektakularnie wyglądające zjawisko jest efektem załamania i odbicia światła na zewnętrznej i wewnętrznej części kryształów lodu znajdujących się w chmurach pierzastych piętra wysokiego albo we mgle lodowej. Kryształy są zróżnicowane i ich ustawienia się losowe, dlatego też efekt tarczy słonecznej może się powielać. Powyższe zdjęcie uchwycone zostało w Nowym Meksyku i uważa się, iż jest to jeden z najbardziej spektakularnych przykładów efektu halo.

Tornado

Tornado, trąba powietrzna – gwałtownie wirująca kolumna powietrza, będąca jednocześnie w kontakcie z powierzchnią ziemi i podstawą cumulonimbusalub rzadziej wypiętrzonego cumulusa. Tornada osiągają różne rozmiary. Zwykle przyjmują postać widzialnego leja kondensacyjnego, węższym końcem dotykającego ziemi. Dolna część leja jest często otoczona chmurą odłamków i pyłu.

Tornada zaobserwowano na każdym kontynencie oprócz Antarktydy, jednak najwięcej tornad rocznie notuje się w Stanach Zjednoczonych. Większość tornad ma siłę wiatru nie większą niż 180 km/h, szerokość leja do 75 metrów i pozostaje w kontakcie z ziemią na tyle długo, by przemierzyć kilka kilometrów. Niektóre osiągają prędkość wiatru ponad 480 km/h, szerokość leja 1,5 km i przemierzają do 100 km dotykając ziemi. Siłę tornad mierzy się w skali Fujity. Większość najbardziej niszczycielskich tornad formuje się w chmurach burzowych zwanych superkomórkami. Superkomórki burzowe, w przeciwieństwie do tornad, mogą powodować mezocyklon.

W Polsce tornado występuje rzadko i na małą skalę, jest zwykle określane mianem "trąba powietrzna" (patrz np. trąby powietrzne w Polsce).

Grad

Grad – opad atmosferyczny w postaci bryłek lodu (nazywanych gradzinami lub gradowinami) o średnicy powyżej 5 mm^[1]. Opad gradu następuje zwykle w ciepłej porze roku z mocno rozbudowanych chmur typu cumulonimbus i bywa połączony z silnym opadem deszczu. Obfity grad ze szczególnie dużymi gradzinami, tzw. gradobicie, może spowodować znaczące straty, w szczególności w rolnictwie i trwać nawet kilka godzin.

Burza

Jak powstaje burza[edytuj | edytuj kod]

Szybki rozwój ogromnych gęstych chmur burzowych (tzw. cumulonimbusy) o wysokości 10-16 km i szerokości ok. 8 km i wilgotny, chłodny wiatr, zwiastujący zbliżającą się burzę, są dobrze znane w większości regionów świata strefy tropikalnej i umiarkowanej. Na całym świecie w tym samym czasie ma miejsce około 1800 burz i około 100 wyładowań w ciągu sekundy. Powietrze w górnych warstwach atmosfery jest o wiele zimniejsze niż przy powierzchni Ziemi. Ciepłe powietrze jest lżejsze od zimnego i unosi się. W trakcie wznoszenia powietrze się rozpręża oraz ochładza się. Wznoszące się powietrze w trakcie rozprężania staje się chłodniejsze od otoczenia, a więc cięższe i opada.

Inaczej przebiega ten proces, gdy wznoszące się powietrze zawiera dużo pary wodnej. W miarę ochładzania się powietrza, zawarta w nim para się skrapla. Przy kondensacji, wydziela się dużo ciepła. Uwalniające się ciepło powoduje, że powietrze wilgotne stygnie wolniej i jest stale cieplejsze, a więc lżejsze od otoczenia. To jest właśnie mechanizm, który powoduje, że w obszarze burzy powietrze bardzo gwałtownie wznosi się i osiąga wysokość powyżej 16 km. Na tej wysokości temperatura jest bardzo niska (około -60 °C). Dość chłodne powietrze, jak tylko dotrze do powierzchni ziemi, zaczyna rozchodzić się na boki, dlatego zwykle przed burzą wieje chłodny wiatr. Wkrótce potem niebo przeszywa błysk (który może mieć ponad kilkadziesiąt km długości), rozlega się grzmot i spada ulewny deszcz. W pojedynczej komórce burzowej po 20-30 minutach zaczyna dominować prąd zstępujący i chmura "wyparowuje".

Pojedyncze komórki burzowe często łączą się tworząc multikomórki burzowe lub układają się w linię szkwału (wzdłuż frontów chłodnych). Jeśli istnieją ku temu odpowiednie warunki (zmiany kierunków lub prędkości wiatru na różnych wysokościach, czyli tzw. uskoki wiatru), które spowodują odseparowanie prądu wstępującego od zstępującego, to wówczas pojedyncza chmura burzowa może przemienić się w superkomórkę i istnieć nawet przez wiele godzin.